NGọ MôN
Tác giả, Tác phẩm:

- Tác giả: Lê Đình Phúc là một tác giả đương đại, có kiến thức và sự quan tâm đến lịch sử, văn hóa Việt Nam, đặc biệt là các di tích lịch sử. Thông tin chi tiết về tiểu sử và chuyên môn của tác giả có thể được tìm thấy trong phần giới thiệu về tác giả ở sách giáo khoa hoặc các nguồn tài liệu liên quan đến bộ sách "Chân trời sáng tạo".
- Tác phẩm: "Ngọ Môn" là một văn bản thông tin (thuyết minh) của Lê Đình Phúc, được trích trong sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 bộ "Chân trời sáng tạo". Văn bản này giới thiệu một cách chi tiết về lịch sử, kiến trúc và giá trị văn hóa của Ngọ Môn - cổng chính phía nam của Hoàng thành Huế, một biểu tượng lịch sử và văn hóa quan trọng của Việt Nam.
Tài liệu tham khảo thêm về tác phẩm (nhấn mạnh tính thông sử):
- Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 Chân trời sáng tạo: Đây là nguồn tài liệu chính để tiếp cận văn bản và các hoạt động học tập liên quan.
- Sách giáo viên Ngữ văn 9 tập 1 Chân trời sáng tạo: Cung cấp thông tin bổ sung, hướng dẫn giảng dạy và mở rộng kiến thức về Ngọ Môn.
- "Huế - Di tích lịch sử văn hóa danh thắng" (Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, 1997): Văn bản "Ngọ Môn" của Lê Đình Phúc được in trong cuốn sách này, cung cấp bối cảnh rộng hơn về các di tích lịch sử và văn hóa ở Huế.
- Các tài liệu lịch sử về triều Nguyễn và Kinh đô Huế: Sách, báo, công trình nghiên cứu về lịch sử xây dựng, kiến trúc và các sự kiện lịch sử liên quan đến Ngọ Môn.
- Các trang web và ấn phẩm của Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế: Cung cấp thông tin chính thống, hình ảnh và tư liệu lịch sử về Ngọ Môn.
- Các bài nghiên cứu, tạp chí khoa học về kiến trúc và lịch sử Việt Nam: Có thể chứa đựng những phân tích chuyên sâu về giá trị kiến trúc và lịch sử của Ngọ Môn.
- Các trang web du lịch và văn hóa uy tín về Huế: Cung cấp thông tin, hình ảnh và góc nhìn khác nhau về Ngọ Môn như một điểm đến văn hóa.
Hoàn cảnh sáng tác:
- Thời gian: Bài viết "Ngọ Môn" của Lê Đình Phúc được in trong cuốn sách xuất bản năm 1997. Tuy nhiên, thời điểm tác giả trực tiếp nghiên cứu và viết về Ngọ Môn có thể trước đó.
- Bối cảnh lịch sử - văn hóa: Năm 1993, Quần thể di tích Cố đô Huế, trong đó có Ngọ Môn, đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới. Điều này cho thấy sự quan tâm đặc biệt của quốc tế và Việt Nam đối với việc bảo tồn và quảng bá các giá trị lịch sử, văn hóa của Huế. Bài viết của Lê Đình Phúc có thể ra đời trong bối cảnh này, nhằm cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác về một di tích biểu tượng của Cố đô.
- Ý đồ nghệ thuật (trong văn bản thông tin): Mục đích chính của tác giả Lê Đình Phúc trong văn bản này là cung cấp thông tin khách quan, chính xác và hệ thống về Ngọ Môn. Tác giả có thể sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc, kết hợp miêu tả và thuyết minh để người đọc hình dung được vẻ đẹp kiến trúc, hiểu được giá trị lịch sử và văn hóa của Ngọ Môn.
Những cột mốc quan trọng liên quan đến Ngọ Môn (nhấn mạnh tính thông sử):
- Năm 1833 (Triều vua Minh Mạng): Ngọ Môn được xây dựng trên nền kiến trúc Nam Khuyết Đài thời Gia Long. Đây là cột mốc quan trọng đánh dấu sự ra đời của một công trình kiến trúc biểu tượng của triều Nguyễn và Kinh đô Huế.
- Chức năng lịch sử: Ngọ Môn không chỉ là cổng chính của Hoàng thành mà còn là lễ đài quan trọng, nơi diễn ra các sự kiện trọng đại của triều đình như lễ duyệt binh, lễ xướng danh các sĩ tử đỗ đạt, lễ Ban Sóc (phát lịch).
- Ngày 30 tháng 8 năm 1945: Ngọ Môn là nơi chứng kiến sự kiện lịch sử trọng đại - lễ thoái vị của vua Bảo Đại, vị vua cuối cùng của triều Nguyễn, đánh dấu sự sụp đổ của chế độ phong kiến ở Việt Nam.
- Giai đoạn chiến tranh và bảo tồn: Trải qua các cuộc chiến tranh, Ngọ Môn cũng chịu những ảnh hưởng nhất định. Sau khi đất nước thống nhất, công trình được quan tâm bảo tồn và trùng tu.
- Năm 1993: Ngọ Môn trở thành một phần của Quần thể di tích Cố đô Huế được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới, khẳng định giá trị lịch sử, văn hóa và kiến trúc toàn cầu của di tích.
- Hiện tại: Ngọ Môn là một điểm đến du lịch lịch sử văn hóa quan trọng bậc nhất ở Huế, thu hút hàng triệu du khách trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu về lịch sử và kiến trúc Việt Nam. Nó vẫn là biểu tượng của Cố đô Huế và là một phần không thể thiếu trong ký ức văn hóa của người Việt Nam.
- Trong chương trình giáo dục: Việc đưa văn bản "Ngọ Môn" của Lê Đình Phúc vào sách giáo khoa Ngữ văn 9 (Chân trời sáng tạo) thể hiện tầm quan trọng của di tích này trong việc giáo dục lịch sử, văn hóa và lòng tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ.